เคมี

การคำนวณสูตรเอมพิริคัล และสูตรโมเลกุล

สูตรเอมพิริคัล = น้ำหนักของสาร A : น้ำหนักของสาร B 
                          มวลอะตอมสาร A  :   มวลอะตอมสาร B
ในการคำนวณสูตรเอมพิริคัลนั้น จำเป็นต้องทราบข้อมูลต่อไปนี้

1.สารนั้นมีธาตุใดเป็นองค์ประกอบ
2.ธาตุเหล่านั้นมีมวลอะตอมเท่าใด

3.ทราบน้ำหนักของธาตุที่เป็นองค์ประกอบแต่ละชนิด

4.คำนวณหาสูตรเอมพิริคัล

5.ทราบมวลโมเลกุล

6.สูตรโมเลกุล

จากนั้น ในขั้นตอนการคำนวณสูตรเอมพิริคัล มีข้อบังคับดังนี้

•  ตัวเลขทุกตัวควรมีจุดทศนิยมอย่างน้อย 2 ตำแหน่ง

•  การปัดจุดทศนิยม

- 0.1 – 0.2 ปัดทิ้ง

- 0.3 – 0.7 ห้ามปัด

- 0.8 – 0.9 ปัดขึ้น 1

•  ให้นำตัวเลขที่น้อยที่สุดหารตลอด

•  นำเลขจำนวนเต็มมาคูณจนกระทั่งปัดได้

ตัวอย่าง แก๊สสีน้ำตาลแดง ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญในการเกิดมลพิษในอากาศ ประกอบด้วย ไนโตรเจน
2.34 กรัม และ ออกซิเจน 5.34 กรัม จงหาสูตรเอมพิริคัลของแก๊สนี้
วิธีทำ จากโจทย์ เราทราบธาตุองค์ประกอบ , น้ำหนักของธาตุแต่ละชนิด
        เนื่องจาก มวลอะตอมของ N = 14.00 , มวลอะตอมของ O = 16.00
        อัตราส่วน                                 
                                                       N : O

                                                  2.34 : 5.34
                                                  14.0   16.00
                                                0.167 : 0.334
                นำเลขตัวน้อยหารตลอด 0.167 : 0.334
                                                0.167    0.167
                                                  1.00 : 2.00

               สูตรเอมพิริคัลของแก๊สนี้ คือ NO ₂

ตัวอย่าง จงหาสูตรเอมพิริคัลของสารซึ่งประกอบด้วย ฟอสฟอรัส 43.7 % และ ออกซิเจน 56.3 % โดยน้ำหนัก
วิธีทำ     สมมติว่า มีสารทั้งหมด 100 กรัม
            เนื่องจาก มวลอะตอมของ P = 31.00 , มวลอะตอมของ O = 16.00
             อัตราส่วน 
                                                                        P : O
                                                                 43.70 : 56.30
                                                                  31.00 16.00
                                                                    1.41 : 3.52
                                    นำเลขตัวน้อยหารตลอด 1.41 : 3.52
                                                                     1.41 1.41
                                                                     1.00 : 2.50
                                                   คูณด้วย 2  2 .00 : 5. 0
                                      สูตรเอมพิริคัลของแก๊สนี้ คือ P ₂ O _{5 อ่านต่อ...}